تاثیر اثربخشی سیستم آموزش بر پیشگیری از تخلفات در بانک ملی ایران

تجربه های به دست آمده از کشورهای مختلف نشانگر این است که تخلفات اداری امری پیچیده، پنهان و متنوع است. از این رو، مبارزه با آن نیز باید امری مستمر، طولانی و پیچیده باشد. درحقیقت، تخلفات (در ابعاد اداری و ابعاد دیگر جامعه) مانند عفونت است که اگر به اندام و پیکر جامعه راه یابد، اعضای آن را یکی پس از دیگری عفونی کرده و از کار می اندازد و چه بسا گسترش این عفونت، کل پیکره جامعه را فاسد کند. پیامدهای تخلفات اداری نیز در قالب معضلات و ناهنجاریهایی همچون سوءاستفاده از موقعیتهای شغلی، ارتشاء و اختلاس، کلاهبرداری، پارتی بازی، بی عدالتی، باج خواهی، ایجاد نارضایتی برای ارباب رجوع (ذینفع ها)، سرقت اموال و دارائیهای سازمان، فروش اطلاعات محرمانه سازمان به دیگران و نظایر آن بــــه صورت فردی، گروهی و سازمــــان یافته پدیدار می گردد (پورولی، 1387). اگرچه جامعه ایران، جامعه ای توأم با گرایشهای مذهبی و ملی است که هر دوی آنها فساد را پدیده ای زشت شناخته اند و همواره تاکید بر مبارزه با آن کرده اند، با این حال، شاهد هستیم که شیوع فساد در جامعه، مسیر بسیاری از پیشرفتهـــای اجتماعی و ملی را بسته و هزینه های هنگفتی را بر دوش کشور و درنهایت مردم گذاشته است که یکی از مهمترین آنها در بعدکلان، افزایش فاصله طبقاتی میان طبقات اجتماعی غنی و فقیر است (حسینی و فرهادی، 1380). پیشگیری و مبارزه با فساد، به صورت جدی مستلزم حمایت قاطع از سوی جامعه و هماهنگی و مشارکت شهروندان می باشد. نقش جامعه و توانایی آن در مبارزه با فساد از اهمیت زیاد برخوردار است. به طور مسلم هرگاه فاصله بین حکومت و شهروندان ایجاد گردد و ملت از حکومت سلب اعتماد نماید و شهروندان به همکاری با نهاد های تشکیل دهنده در امر مبارزه با فساد و برنامه های اصلاحی و اجرایی یک نظام، قرار نگیرد ولو هم افراد سالمی در رأس نظام و نهاد های مبارزه با فساد قرار بگیرد، باز یقینا مبارزه با فساد و شیوه های کنترل آن به ناکامی منجر خواهد شد (زاهدی و همکاران، 1388). آموزش به دلیل ماهیت اثرگذاری قوی که می تواند بر رفتار و عملکرد اعضای سازمان داشته باشد، نقش مهمی در کنترل درونی رفتارهای کارکنان و پیشگیری از بروز فساد اداری دارد. از آنجا که تخلفات اداری بویژه در بانک ها می تواند تاثیر زیادی بر روی حرکت توسعه جامعه بگــذارد و بنابر اهمیتی که آموزش به عنـــــوان یکی از مهمترین عوامل پیشگیری کننده از بروز تخلفات اداری دارد (شکرالهی، 1380). همچنین با نگاهی به نتایج و مطالعات انجام شده در این زمینه مشخص می شود که تحقیق جامعی در این زمینه انجام نشده است و نتایج این مطالعه می تواند ایده های نو برای مسئولان جهت اهمیت دادن به بحث آموزش در جهت پیشگیری از تخلفات در بانک ها به همراه داشته باشد هدف اصلی این تخقیق بررسی اثربخشی سیستم آموزش بر پیشگیری از تخلفات در بانک ملی ایران می باشد. همچنین این مطالعه اهداف زیر را دنبال می کند: - بررسی نقاط ضعف و قوت سیستم آموزش بانک ملی - ارائه راهکارهایی برای بالا بردن اثربخشی سیستم آموزش قلمرو مکانی این تحقیق کشور ایران و شهرستان رشت از استان گیلان می باشند. این مطالعه به بررسی تاثیر اثربخشی سیستم آموزش بر پیشگیری از تخلفات در بانک ملی ایران می پردازد. با توجه به هدف وماهیت این پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی می باشد و ابزار پیمایش در این تحقیق پرسشنامه استاندارد می باشد. همچنین از نظر هدف این تحقیق کاربردی می باشد و همچنین به این خاطر که ما می خواهیم رابطه و همبستگی بین دو یا چند متغیر را بسنجیم تحقیق همبستگی هم می باشد. مطالعات نظری این تحقیق به صورت کتابخانه ای و از طریق مقالات، کتاب ها، مجلات و سایت های معتبر جمع آوری گشته است. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به آزمون فرض ها از پرسشنامه استفاده کردیم. به این صورت که بعد از انتخاب نمونه مورد نظر از جامعه آماری مورد مطالعه، پرسشنامه ها به تعداد مورد نظر تکثیر و با مراجعه حضوری به هر یک از شعبه های بانک ملی شهرستان رشت در اختیار شرکت کنندگان در مطالعه قرار گرفت. قبل از تکمیل پرسشنامه توسط کارکنان بانک، توضیحات اولیه در مورد مطالعه و هدف آن و همچنین توضیحات تکمیلی در مورد سوالات برای آنها ارائه شد. برای تکمیل پرسشنامه ها وقت کافی در اختیار شرکت کنندگان قرار گرفت. نوشتن اسم و یا مشخصاتی از شرکت کنندگان برای پرسشنامه ها اجباری نبود ، تا آنها در کمال راحتی به بیان نظرات خود بپردازند. بعد از جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ها، این اطلاعات مورد آنالیز آماری قرار گرفت و نتایج با یافته های سایر مطالعات پیشین مورد بحث قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق کلیه کارشناسان (کارکنان با مدرک دیپلم به بالا) بانک ملی شعبه های شهرستان رشت می باشد که با توجه به زیاد بودن حجم جامعه آماری ، نمونه گیری به تعداد مورد نظر انجام شده است. تعداد کل این کارشناسان 600 نفر بوده است. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی مورگان تعیین شده است و در انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی استفاده شد. همانطور که گفته شد کل کارکنان بانک های ملی شهرستان رشت 600 نفر بوده است که با توجه به جدول کرجسی و مورگان تعداد 234 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. این تعداد به صورت خوشه ای تصادفی مورد انتخاب قرار گرفتند. به این صورت که شعبات بانک ملی شهرستان رشت به عنوان خوشه ها انتخاب شدند و در داخل آنها کارکنان به صورت تصادفی انتخاب شدند. این نوع انتخاب به علت زیاد بودن واریانس بین گروهی بوده است. در ابتدا تمامی شعب شهرستان رشت مشخص شده و این شعبه ها هر کدام به عنوان یک خوشه در نظر گرفته شدند. سپس با توجه به تعداد افراد در خوشه به صورت تصادفی تعداد معینی از افراد به طور تصادفی انتخاب شدند تا تمامی تعداد لازم برای تحقیق انتخاب گردند. پرسشنامه محقق ساخته در این تحقیق از پرسشنامه های استاندارد مدل انتقالی هالتون و پرسشنامه های تخلفات اداری استفاده شد. این پرسشنامه بعد از تأیید اعتبار و روایی آن در اختیار نمونه آماری مطالعه قرار داده شد. بعد از جمع آوری اطلاعات، داده ها با نرم افزار spss نسخه 18 مورد آنالیز قرار گرفت. بدین ترتیب که داده ها در ابتدا کدگذاری شده و وارد نرم افزار شدند. سپس با استفاده از دو روش آمار توصیفی و استنباطی داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بدین ترتیب که ابتدا در بخش های اول و دوم برای توصیف نظرات نمونه آماری در رابطه با سوالات از جدول های توزیع فراوانی و درصد، میانگین و واریانس استفاده شد. این روند در سطح معنی داری 05/0 انجام گرفت. سپس در بخش سوم فرضیه های تحقیق بر اساس نتایج بدست آمده از بررسی سوالات با استفاده از آمار توصیفی و استفاده از آزمون های همبستگی و رگرسیون چند متغیره مورد آزمون قرار گرفتند. برای رسم نمودارها هم از نرم افزار excel استفاده گشت.